Του Βασίλη Τραϊανόπουλου
ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ ΜΕ ΤΗΝ ΤΗΛΕΡΓΑΣΙΑ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ Ο ΕΡΓΟΔΟΤΗΣ ΝΑ ΜΕΤΑΒΑΛΛΕΙ ΜΟΝΟΜΕΡΩΣ ΤΟΥΣ ΟΡΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥ ΟΥΤΕ ΤΗΝ ΜΟΡΦΗ ΚΑΙ ΤΟ ΕΙΔΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ -ΟΦΕΙΛΟΝΤΑΙ ΚΑΝΟΝΙΚΑ ΟΙ ΑΠΟΔΟΧΕΣ ΣΤΟΝ ΜΙΣΘΩΤΟ (ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΧΡΟΝΟ ΠΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΚΕ ΜΕ ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΗΛΕΡΓΑΣΙΑΣ)- ΕΠΙΣΗΣ Ο ΕΡΓΟΔΟΤΗΣ ΑΝΑΛΑΜΒΑΝΕΙ ΣΕ ΚΑΘΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΑΥΤΗ ΤΗ ΜΟΡΦΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ.
Η τηλεργασία ήρθε στο προσκήνιο της επικαιρότητας το τελευταίο χρονικό διάστημα,λόγω των έκτακτων μέτρων που λήφθηκαν και αφορούν την αγορά εργασίας για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ.2 της Π.Ν.Π 55/11-3-2020:
«Ο εργοδότης δύναται με απόφασή του να καθορίζει ότι η εργασία που παρέχεται από τον εργαζόμενο στον προβλεπόμενο από την ατομική σύμβαση τόπο εργασίας, θα πραγματοποιείται με το σύστημα της εξ αποστάσεως εργασίας. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και Υγείας μπορεί να παρατείνεται ο χρόνος εφαρμογής του κατά τα ανωτέρω έκτακτου και προσωρινού μέτρου. Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων καθορίζεται κάθε όρος και λεπτομέρεια για την εφαρμογή της εξ αποστάσεως εργασίας.»
Σύμφωνα με την ΚΥΑ 12998/232/2020 (ΦΕΚ /Β/28-3-2020):
«Κατ’ εξαίρεση, οι επιχειρήσεις-εργοδότες που πλήττονται σημαντικά, δύνανται να συμφωνήσουν με τους εργαζόμενούς τους, των οποίων οι συμβάσεις εργασίας τους τελούν σε αναστολή και είναι δικαιούχοι αποζημίωσης ειδικού σκοπού, την παροχή εργασίας με τηλεργασία, μόνο για πρόσκαιρες ανάγκες της επιχείρησης. Η παρεχόμενη αυτή εργασία με τηλεργασία πρέπει, πριν από την έναρξη πραγματοποίησής της, να δηλωθεί στο έντυπο ειδικού σκοπού για την εξ αποστάσεως εργασία, που τηρείται στο ΠΣ «ΕΡΓΑΝΗ» και να είναι αμειβόμενη από τον εργοδότη αναλογικά, με βάση τις καταβαλλόμενες μικτές αποδοχές του εργαζομένου του. Στην περίπτωση που δεν δηλωθεί, ως ανωτέρω, επιβάλλονται οι κυρώσεις του άρθρου 24 του νόμου 3996/2011, όπως ισχύει.»
Τι πραγματικά όμως προβλέπεται για την τηλεργασία σύμφωνα με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο.
Κατά το άρθρο 5 του Ν.3846/2010 (παρ.2 ) αν η κανονική εργασία μετατρέπεται σε τηλεργασία, καθορίζεται στη συμφωνία αυτή μια περίοδος προσαρμογής τριών (3) μηνών, κατά την οποία οποιοδήποτε από τα μέρη, μετά από τήρηση προθεσμίας δεκαπέντε (15) ημερών, μπορεί να θέσει τέλος στην τηλεργασία και ο μισθωτός να επιστρέψει στην εργασία του σε αντίστοιχη θέση με αυτήν που κατείχε.
• Κατά συνέπεια δεν είναι δυνατόν μετά την λήξη των μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας, ο εργοδότης μονομερώς να απαιτήσει την συνέχιση της τηλεργασίας χωρίς την σύμφωνη γνώμη του εργαζόμενου.
• Σύμφωνα με τα ανωτέρω απαγορεύεται μέσω της τηλεργασίας να μεταβάλλει ο εργοδότης μονομερώς τους όρους εργασίας , τη μορφή και το είδος εργασίας του εργαζόμενου.
• Σε κάθε περίπτωση εξακολουθούν και ισχύουν αμετάβλητοι οι όροι της προυπάρχουσας σύμβασης εργασίας.
Η επιλογή της τηλεργασίας δεν μπορεί να γίνει μονομερώς από τον εργοδότη. Ο εργοδότης όταν καταρτίζει σύμβαση εργασίας για τηλεργασία, υποχρεούται να παραδίδει γραπτώς στον εργαζόμενο, μέσα σε οκτώ (8) ημέρες, το σύνολο των πληροφοριών που αναφέρονται στην εκτέλεση της εργασίας και ειδικότερα ως προς την ιεραρχική σύνδεση με τους προϊσταμένους του στην επιχείρηση, τα λεπτομερή καθήκοντά του, τον τρόπο υπολογισμού της αμοιβής, τον τρόπο μέτρησης του χρόνου εργασίας, την αποκατάσταση του κόστους που προκαλείται από την παροχή της (τηλεπικοινωνίες, εξοπλισμός, βλάβες συσκευών κ.λπ.). Αν στη σύμβαση περιέχεται συμφωνία για τηλεετοιμότητα ορίζονται τα χρονικά της όρια και οι προθεσμίες ανταπόκρισης του μισθωτού( άρθρο 5 , παρ.1 του Ν.3846/2010).
Σε κάθε περίπτωση σύμφωνα με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο (συνδυασμός των διατάξεων των άρθρων 648,649,651,652 και 653 του Αστικού Κώδικα , άρθρου 6 του ΑΝ 765/1943 και άρθρου 5 Ν.3846/2010), κατά το σύστημα της τηλεργασίας ο εργοδότης ασκεί το διευθυντικό δικαίωμα με όλες τις συνεπαγόμενες υποχρεώσεις και εξακολουθεί η νομική εξάρτηση του εργαζόμενου από τον εργοδότη του.
Με την παροχή της τηλεργασίας σε καμία περίπτωση δεν χαλαρώνει η νομική αυτή εξάρτηση του εργαζόμενου και δεν ευσταθεί οποιοσδήποτε πιθανός ισχυρισμός περί αλλοίωσης των ποιοτικών και ποσοτικών χαρακτηρισμών που διέπουν την εξαρτημένη εργασία.
• Στον εργαζόμενο καταβάλλονται κανονικά οι αποδοχές που προβλέπονται από την σύμβαση εργασίας.
• Επιπροσθέτως ο εργοδότης αναλαμβάνει σε κάθε περίπτωση το κόστος που προκαλείται στον μισθωτό από τη μορφή αυτή εργασίας και ειδικότερα των τηλεπικοινωνιών (άρθρο5, παρ.3 του Ν.3846/2010). Παρέχει στον μισθωτό τεχνική υποστήριξη για την παροχή της εργασίας του και αναλαμβάνει να αποκαταστήσει τις δαπάνες επισκευής των συσκευών που χρησιμοποιούνται για την εκτέλεσή της ή να τις αντικαταστήσει σε περίπτωση βλάβης. Η υποχρέωση αυτή αφορά και στις συσκευές που ανήκουν στον μισθωτό, εκτός εάν στη σύμβαση ή στη σχέση εργασίας ορίζεται διαφορετικά. Στη σύμβαση ή στη σχέση εργασίας ορίζεται ο τρόπος χρηματικής αποκατάστασης εκ μέρους του εργοδότη της χρησιμοποίησης του οικιακού χώρου εργασίας του μισθωτού (άρθρο5 , παρ.3 του Ν.3846/2010)
Ο Βασίλης Τραϊανόπουλος, είναι προϊστάμενος Ειδικός Επιθεωρητής του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (Σ.ΕΠ.Ε.)