Αναμφίβολα, ο χώρος του πολιτισμού είναι ένας από τους πλέον ιδιαίτερους τομείς της οικονομίας σε ότι έχει να κάνει με τις εργασιακές σχέσεις. Σπανίως, υπάρχουν σε αυτόν μακροχρόνιες συμβάσεις, ενώ οι ορισμένου χρόνου εμφανίζονται κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες, όπου ανθίζει η πολιτιστική δραστηριότητα. Η εργασιακή ιδιαιτερότητα ήταν αυτή που οδήγησε δεκάδες χιλιάδες εργαζομένους στην εξαίρεσή τους από τα μέτρα στήριξης της κυβέρνησης λόγω της πανδημίας του κορονοϊού που χτύπησε τη χώρα μας τον Μάρτιο.
Εμείς μιλήσαμε με τον Φοίβο Δεληβοριά, πρόεδρο του ΔΣ της ΕΔΕΜ και πρόεδρο του ΕΣ της ΕΥΕΔ, τον Γιώργο Τσεμπερόπουλο Πρόεδρο της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου και τον Κωνσταντίνο Κεχαγιόγλου, Πρόεδρο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Θεάματος – Ακροάματος για την κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι καλλιτέχνες και οι εργαζόμενοι στον πολιτισμό τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο και τις προτάσεις που κάνουν στην κυβέρνηση για να ξεπεραστεί η κρίση.
Φοίβος Δεληβοριάς: «Ως χώρος, εμείς είμαστε οι πρώτοι που κλείσαμε και θα είμαστε οι τελευταίοι που θα ξαναρχίσουμε»
Ο Φοίβος Δεληβοριάς, πρόεδρος του ΔΣ της ΕΔΕΜ και πρόεδρος του ΕΣ της ΕΥΕΔ, μας μίλησε για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι φορείς της μουσικής σκηνής μας λόγω COVID-19. Το ελληνικό τραγούδι παρουσιάζεται ενωμένο σε μια πολύ δύσκολη περίοδο για τον καλλιτεχνικό χώρο, ζητώντας την παρέμβαση του Υπουργείου Πολιτισμού για να δοθούν άμεσες και πρακτικές λύσεις.
Να μιλήσουμε για τα προβλήματα που αντιμετωπίζετε από τη στιγμή της εφαρμογής της καραντίνας και του lockdown;
Ως χώρος, εμείς είμαστε οι πρώτοι που κλείσαμε και θα είμαστε οι τελευταίοι που θα ξαναρχίσουμε. Η μόνη πηγή εσόδων μας είναι οι συναυλίες – η δισκογραφία δεν υπάρχει και το ψηφιακό μας έσοδο είναι πενιχρό (και λόγω εθνικών συλλογικών συμβάσεων με τους ψηφιακούς κολοσσούς αλλά και γενικότερης πολιτικής). Κανείς καλλιτέχνης δεν κερδίζει τη ζωή του από τα εκατομμύρια views που μπορεί να έχουν τα τραγούδια του στο internet. Η μόνη μας πηγή είναι οι συναυλίες και η δημόσια εκτέλεση των έργων μας, τα πνευματικά μας δικαιώματα – ό,τι δηλαδή συλλέγεται από τους οργανισμούς μας.
Το μέλλον δεν φαντάζει ευοίωνο για τα live…
Επειδή οι προβλέψεις μιλούν και για ένα δεύτερο κύμα ιού και ενδέχεται να επιστρέψουμε στις δουλειές μας την άνοιξη του ’21, καταλαβαίνει κανείς πως βρισκόμαστε σε απόλυτη απελπισία. Επομένως, το να ληφθούν μέτρα – που πολύ σωστά λαμβάνονται για άλλους χώρους και, φυσικά, πολύ σωστά λαμβάνονται για λόγους υγείας (όλοι μας τα στηρίξαμε και όλοι μας κλείσαμε τα μαγαζιά μας πριν βγει η απαγόρευση, γιατί όλοι καταλάβαμε πόσο σοβαρή είναι η κατάσταση) – είναι must. Παρόλα αυτά, είδαμε ότι τόσο στα μέτρα του υπουργείου οικονομικών όσο και σε αυτά που εξήγγειλε η υπουργός πολιτισμού, λείπει εκκωφαντικά ο δικός μας χώρος. Η υπουργός είπε ότι σκεφτόταν να παρατείνει την ΕΥΕΔ ή να κάνει μιαν έξτρα διανομή και να πάρουμε τα χρήματα που θα παίρναμε τον Ιούλιο πιο νωρίς. Αυτά, όμως, είναι έτσι κι αλλιώς δικά μας λεφτά – έχουν εισπραχθεί για μας.
«Θέλουμε να πιστεύουμε πως δεν έχει ολοκληρωθεί ο σχεδιασμός και πως κάποια στιγμή, σύντομα, θα μας συμπεριλάβουν. Ίσως ήταν ένα πρώτο κύμα μέτρων που, συμπωματικά, δεν μας συμπεριελάμβανε. Αυτό θέλουμε να πιστεύουμε – αλλά επίσης θέλουμε να δώσουμε δημοσιότητα στο θέμα και να κάνουμε σαφή τα αιτήματά μας, που είναι πολύ λογικά».
Ποια είναι, λοιπόν, η άμεση ανάγκη;
Το θέμα είναι ότι χρειαζόμαστε αυτή τη στιγμή μιαν ενίσχυση σε δύο τερέν. Το ένα είναι οι συναυλιακές δραστηριότητες. Πρέπει δηλαδή ή οι χώροι που παίζουμε, ή εμείς οι ίδιοι, είτε τα συλλογικά μας όργανα με κάποιον τρόπο να επιδοτηθούν / χρηματοδοτηθούν. Το πολύ σημαντικό επίσης είναι να δοθούν και κάποια χρήματα στους οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης – όχι μόνο στην ΕΔΕΜ που είμαστε οι συνθέτες και στιχουργοί αλλά και στο GEA που έχει τους τραγουδιστές και τους μουσικούς. Όλοι πλήττονται αυτή τη στιγμή. Αν μπορεί να υπάρξει μια μικρή ενίσχυση για να μπορούμε να σταθούμε στα πόδια μας, θα ήταν σπουδαίο. Για παράδειγμα, με 700.000 επιδότηση στην ΕΔΕΜ θα μπορούσαμε να καλυφθούμε και να σταθούμε.
Τι πρωτοβουλίες έχετε πάρει γι’ αυτές σας τις διεκδικήσεις;
Έχουμε στείλει μια επιστολή με 12 σημεία στον πρωθυπουργό, στα αρμόδια υπουργεία και στους φορείς όπου αναφέρουμε τι ζητάμε. Πράγματι απουσιάζουμε αυτή τη στιγμή από τον γενικό οικονομικό και καλλιτεχνικό σχεδιασμό – είδατε και το σκληρό μήνυμα του Μίκη Θεοδωράκη προς την πολιτεία. Θέλουμε να πιστεύουμε πως δεν έχει ολοκληρωθεί ο σχεδιασμός και πως κάποια στιγμή, σύντομα, θα μας συμπεριλάβουν. Ίσως ήταν ένα πρώτο κύμα μέτρων που, συμπωματικά, δεν μας συμπεριελάμβανε. Αυτό θέλουμε να πιστεύουμε – αλλά επίσης θέλουμε να δώσουμε δημοσιότητα στο θέμα και να κάνουμε σαφή τα αιτήματά μας, που είναι πολύ λογικά. Αν δεν βοηθηθούμε, το επόμενο εισόδημά μας θα είναι ενδεχομένως τον επόμενο Απρίλιο. Θα πεινάσουμε – δεν θα μπορούμε να πληρώνουμε τα νοίκια μας και τους λογαριασμούς μας. Πρέπει οπωσδήποτε να λάβουν μέτρα!
Αν τα μέτρα περιορισμού αποδώσουν τα μέγιστα, ελαχιστοποιηθεί – ή εξαφανιστεί – η διασπορά του ιού και τα πράγματα πάνε καλά πολύ νωρίτερα από ότι υπολογίζετε;
Σε περίπτωση που πάνε καλά τα πράγματα και γυρίσουμε νωρίτερα στις δουλειές μας, το μόνο που ζητάμε θα είναι η επιχορήγηση των οργανισμών μας για τρεις έως πέντε μήνες, ως τον Δεκέμβριο του ’20, για τα λειτουργικα τους έξοδα. Αν λειτουργήσουν, φερ’ ειπείν η Τεχνόπολη, ο Σταυρός του Νότου, η Επίδαυρος κ.ο.κ., τότε παίζουμε κανονικά και κερδίζουμε τη ζωή μας. Σίγουρα όμως πλήττονται άμεσα οι οργανισμοί μας – ένας εισπρακτικός οργανισμός όπως η ΕΔΕΜ ή το GEA δεν μπορεί να βγει έξω να εισπράξει (τι να εισπράξει αφού όλα δεν λειτουργούν!) και αφού τα λειτουργικά του έξοδα χρηματοδοτούνται από τα κέρδη μας (που αυτή τη στιγμή είναι ανύπαρκτα), θα αναγκαστούν να κλείσουν!
Κώστας Κεχαγιόγλου: «Μιλάμε για τουλάχιστον 16.000 με 17.000 εργαζόμενους που μένουν εκτός των μέτρων»
Ο Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Θεάματος – Ακροάματος μας εξηγεί για ποιο λόγο δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενοι στο χώρο των θεαμάτων έμειναν εκτός των μέτρων στήριξης και ποιες πρέπει να είναι οι κινήσεις που πρέπει να γίνουν για να μείνει ζωντανός ο κλάδος.
Ποια είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι που είναι εγγεγραμμένοι στην Ομοσπονδία σας από τη στιγμή εφαρμογής του lockdown;
Η δική μας Ομοσπονδία περιλαμβάνει τους εργαζομένους σε θέατρα, παραστατικές τέχνες, χορό, μουσική, λυρικό τραγούδι, συναυλίες, νυχτερινά κέντρα, κινηματογραφικά γυρίσματα, τηλεοπτικά γυρίσματα, και γενικότερα όσους δουλεύουν ουσιαστικά στο χώρο του θεάματος. Όλοι οι εργαζόμενοι αυτήν τη στιγμή στο συγκεκριμένο χώρο δεν εργάζονται, αφού έχει ανασταλεί κάθε πολιτιστική δραστηριότητα και παραγωγή. Οι περισσότεροι εργαζόμενοι, όμως, δεν παίρνουν τα μέτρα στήριξης που δίνει το Υπουργείο Οικονομικών. Παρά, μόνον αυτοί που είχαν την τύχη να έχουν σύμβαση μέσα στον μήνα Μάρτιο. Όσοι τελείωσαν τις δουλειές τους το Φεβρουάριο, ή όσοι ήταν να ξεκινήσουν να δουλεύουν τη θερινή σεζόν έχουν μείνει απέξω.
Γιατί συμβαίνει αυτό;
Πρέπει να διευκρινίσουμε ότι η συντριπτική πλειοψηφία των καλλιτεχνών, όπως μουσικοί, ηθοποιοί, τραγουδιστές, χορευτές, αλλά και τεχνικών-διοικητικών δεν διαθέτουν δελτίο Παροχής Υπηρεσιών. Εργάζονται με συμβάσεις ορισμένου χρόνου, ως μισθωτοί, με διάρκεια συμβάσεων ακόμη και μίας μέρας. Οι συμβάσεις στο χώρο το δικό μας είναι μονοήμερες, διήμερες, εβδομαδιαίες, άντε να φτάσει την περίοδο του καλοκαιριού και δυο μήνες… Αυτό είναι το καθεστώς που υπάρχει εδώ και τριάντα χρόνια. Με αυτόν τον τρόπο κινούνται οι εργαζόμενοι στο χώρο μας και τονίζω ότι αυτό συμβαίνει σε όλες τις ειδικότητες. Δεν υπάρχει κάποιος τομέας που να έχει μεγάλη σταθερότητα.
Ο Μάρτης, ο μήνας που ξέσπασε η επιδημία στη χώρας μας είναι η περίοδος που κλείνονται οι δουλείες για μετά το Πάσχα, γίνονται οι συζητήσεις και τα bookings των καλλιτεχνών, με τους εργαζομένους στο χώρο του θεάματος να ξημεροβραδιάζονται για το τι θα παρουσιάζουν την άνοιξη και το καλοκαίρι, ποια σχήματα θα έρθουν από το εξωτερικό και πώς θα υλοποιηθεί αυτός ο σχεδιασμός. Είναι ένας μήνας καθαρής προετοιμασίας, η οποία γίνεται ουσιαστικά χωρίς συμβάσεις. Την εποχή αυτή, λοιπόν, οι περισσότεροι επαγγελματίες του θεάματος είναι ανασφάλιστοι. Μιλάμε για τουλάχιστον 16.000 με 17.000 εργαζόμενους που μένουν εκτός των μέτρων. Για ανθρώπους που έχουν αυτήν την στιγμή μηδέν εισόδημα και μηδέν προοπτική για τους επόμενους μήνες, μέχρι να ομαλοποιηθεί η κατάσταση, ενώ οι υποχρεώσεις τρέχουν.
Τι ζητάτε ακριβώς εσείς από την κυβέρνηση;
Εμείς ζητάμε από την κυβέρνηση να ενταχθούν οι εργαζόμενοι στο χώρο του θεάματος στα μέτρα στήριξης. Όποιος είχε κάποιου είδους σύμβαση από τον περασμένο καλοκαίρι μέχρι τώρα πρέπει να πάρει το οικονομικό πακέτο ενίσχυσης. Γιατί τα μέτρα στήριξης δεν είναι μόνον τα €800 ευρώ. Είναι, επίσης, η μείωση του ενοικίου κατά 40%, ότι πάνε πίσω οι υποχρεώσεις στην εφορία, στις τράπεζες κ.τ.λ. Η ένταξή μας σε αυτά είναι ζωτικής σημασίας για εμάς και τον κλάδο. Πραγματικά, νοιώθουμε ότι οι 16.000 -17.000 εργαζόμενοι στο χώρο έχουμε μείνει ξεκρέμαστοι…
«Ο Μάρτης, ο μήνας που ξέσπασε η επιδημία στη χώρας μας είναι η περίοδος που κλείνονται οι δουλείες για μετά το Πάσχα, γίνονται οι συζητήσεις και τα bookings των καλλιτεχνών, με τους εργαζομένους στο χώρο του θεάματος να ξημεροβραδιάζονται για το τι θα παρουσιάζουν την άνοιξη και το καλοκαίρι, ποια σχήματα θα έρθουν από το εξωτερικό και πώς θα υλοποιηθεί αυτός ο σχεδιασμός. Είναι ένας μήνας καθαρής προετοιμασίας, η οποία γίνεται ουσιαστικά χωρίς συμβάσεις».
Την προηγούμενη εβδομάδα η Υπουργός Πολιτισμού κ. Λίνα Μενδώνη ανακοίνωσε μια σειρά από μέτρα στήριξης του πολιτισμού και γενικότερα του θεάματος. Δεν πιστεύετε ότι αυτά θα βοηθήσουν;
Τα μέτρα που ανακοίνωσε η Υπουργός Πολιτισμού κ. Λίνα Μενδώνη είναι για μετά το lockdown. Ουσιαστικά λέει ότι όταν λήξει η καραντίνα, θα διατεθούν 15 εκατομμύρια στον πολιτισμό. Δέκα τα οποία είναι νέα κεφάλαια και πέντε που προϋπήρχαν και θα αναδιανεμηθούν. Αυτά, μάλιστα, λέει η Υπουργός ότι θα τα μοιραστούν σε όλο το σύγχρονο πολιτισμό, δηλαδή σε ένα πολύ μεγάλο εύρος δραστηριοτήτων (από το βιβλίο μέχρι αθλητικές εγκαταστάσεις λέει το δελτίο τύπου), άρα μιλάμε για 100.000 κόσμου που απασχολούνται σε αυτούς τους τομείς. Αν διαιρέσουμε τα 15 εκατομμύρια δια τους 100.000 εργαζόμενους μιλάμε για €150 το άτομο, χωρίς να ξέρουμε ακόμη τα ακριβή κριτήρια με τα οποία θα διατεθούν, αφού το δελτίο τύπου θίγει μόνον ακροθιγώς τους άξονες.
Ποια πιστεύετε ότι θα είναι η επόμενη μέρα για τους εργαζόμενους στο χώρο του θεάματος;
Η επόμενη μέρα θα είναι δύσκολη για όλους. Ο κόσμος θα δυσκολευτεί να επισκεφτεί χώρους θεαμάτων. Και λόγω της οικονομικής στενότητας, αλλά και λόγω της επιδημίας που πιθανόν δεν θα εξαλειφθεί τελείως. Αυτά για να ξεπεραστούν θα πρέπει να υπάρξουν μεγάλες επιχορηγήσεις. Βλέπουμε ότι οι Υπουργοί Πολιτισμού και Οικονομικών στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες παίρνουν πραγματικά γενναίες αποφάσεις. Για παράδειγμα στη Γαλλία καλύπτεται το εισόδημα των εργαζομένων κατά 80%. Η Γερμανία ανακοίνωσε ότι στον πολιτισμό θα καλύψει το 100%.
Γιώργος Τσεμπερόπουλος: «Οφείλουμε να προστατέψουμε και να βοηθήσουμε ουσιαστικά τους κινηματογράφους»
Δραματική είναι η κατάσταση για τους ανθρώπους του ελληνικού σινεμά, οι οποίοι βλέπουν παραγωγές να βρίσκονται στον αέρα και τους εαυτούς τους σε αβεβαιότητα. Προς το παρόν εκτός από το γενικό οικονομικό πλάνο, το Υπουργείο Πολιτισμού έχει ανακοινώσει ειδικό σχέδιο ενίσχυσης της κινηματογραφικής κοινότητας και για πρώτη φορά ένα πλάνο στήριξης των animation. Όλα αυτά φυσικά καλοδέχτηκαν οι κινηματογραφιστές, δεν αγγίζουν όμως τα μείζονα προβλήματα που υπάρχουν και δη τις άμεσες ανάγκες. Για αυτά μιλήσαμε με τον Πρόεδρο της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου και πολύπειρο σκηνοθέτη Γιώργο Τσεμπερόπουλο, ο οποίος ξεκαθαρίζει το τοπίο βάζοντας τα πράγματα σε σειρά. Να σημειώσουμε εδώ, πως η Ακαδημία έχει ήδη θέσει υπόψη του Υπουργείου με επιστολή όλα όσα χρειάζεται να γίνουν ώστε να προστατευτούν οι εργαζόμενοι του σινεμά.
Πώς έχει διαμορφωθεί η κατάσταση από τη στιγμή που εφαρμόστηκαν τα μέτρα προστασίας;
Υπάρχουν εκατοντάδες άνθρωποι οι οποίοι έχασαν τις δουλειές τους λόγω του κορονοϊού (σ.σ.: 1.319 σύμφωνα με τη ΣΑΠΟΕ). Πρέπει να καταλάβουμε πως εάν δε γίνουν οι ταινίες που είχαν προγραμματιστεί για Μάρτιο, Απρίλιο, Μάιο κ.λπ., είναι εξαιρετικά δύσκολο να μεταφερθούν σε κάποια άλλη ημερομηνία. Διότι πέρα από το γεγονός πως αυτήν τη στιγμή δε γνωρίζουμε πότε θα αρθούν τα μέτρα προστασίας, ακόμα κι αν το ξέραμε, δεν είναι δεδομένο πως μπορούν τα γυρίσματα να γίνουν ξανά. Για αυτό και μιλάμε για εποχικό επάγγελμα, κάποιες παραγωγές είναι αδύνατο να στηθούν από την αρχή. Η ζημιά είναι ανυπολόγιστη. Γιατί από αυτό προκύπτει ακόμα πως είναι πολύ πιθανό να μη βρεις στο μέλλον μια δουλειά που θεωρούσες κλεισμένη.
Άρα συζητάμε για τετελεσμένες απώλειες, χρήματα που έχουν χαθεί ανεπιστρεπτί.
Κάποιοι από εμάς, για παράδειγμα σκηνοθέτες, σεναριογράφοι μουσικοί, λαμβάνουμε ορισμένα χρήματα από πνευματικά δικαιώματα. Όλοι οι υπόλοιποι όμως χωρίς τους οποίους είναι αδύνατο να γίνει μια ταινία; Οι μοντέρ, οι ηχολήπτες και τόσα άλλα επαγγέλματα; Μιλάμε για περισσότερα από 30 συνολικά. Πρέπει λοιπόν να καταλάβουμε πως όταν συζητάμε για τον κινηματογράφο εννοούμε τους πάντες.
«Για αυτό και μιλάμε για εποχικό επάγγελμα, κάποιες παραγωγές είναι αδύνατο να στηθούν από την αρχή. Η ζημιά είναι ανυπολόγιστη. Γιατί από αυτό προκύπτει ακόμα πως είναι πολύ πιθανό να μη βρεις στο μέλλον μια δουλειά που θεωρούσες κλεισμένη».
Με τα προγράμματα που έχουν ανακοινωθεί τι ακριβώς συμβαίνει;
Επικροτούμε τις πρωτοβουλίες αυτές, δεν παύουν όμως να εκκρεμούν αποφάσεις από προηγούμενες χρηματοδοτήσεις, για τις οποίες δε γνωρίζουμε τίποτα. Υπάρχουν ταινίες που περιμένουν να μάθουν εάν εγκρίνονται ή όχι έως και δύο χρόνια τώρα. Αναρωτιόμαστε λοιπόν, κινούνται οι διαδικασίες αυτήν την περίοδο; Εάν λόγω της κατάστασης υπάρχουν εύλογες καθυστερήσεις, για πόσο καιρό μιλάμε; Γιατί με αυτόν τον τρόπο διαμορφώνεται μια συνθήκη στην οποία χάνεται χρόνος διπλά. Και για ταινίες που δε γυρίζονται άμεσα και για παραγωγές που πρέπει να οργανωθούν. Έστω όμως ότι γίνονται όλες οι αναθέσεις, τα γυρίσματα, οι ταινίες. Αυτές θα κυκλοφορήσουν σε ένα χρόνο. Δεν εξασφαλίζεται έτσι λοιπόν η συνέχεια του ελληνικού σινεμά. Απαραίτητη προϋπόθεση για να συνεχιστεί η κινηματογραφική παραγωγή είναι η αρωγή όλων όσων έχουν πληγεί από την υγειονομική κρίση και δε βρίσκονται σε δουλειά. Είναι υψίστης σημασίας και ακόμα δεν έχει γίνει.
Παράλληλα έχουμε και τις κινηματογραφικές αίθουσες οι οποίες αγνοούν πότε και υπό ποιες συνθήκες θα ανοίξουν.
Οφείλουμε να προστατέψουμε και να βοηθήσουμε ουσιαστικά τους κινηματογράφους. Πρέπει να στηριχθούν περισσότερο αυτοί οι άνθρωποι. Ανησυχούμε κι εμείς γιατί ήδη βρίσκονταν σε δύσκολη θέση και όταν πια ανοίξουν ξανά, πόσοι θα έχουν μείνει;
Αναδημοσίευση από https://www.athinorama.gr/