Σπύρος Μπιμπίλας*, Κώστας Κεχαγιόγλου**
Εργασιακός Πολιτισμός σε όλους τους τόπους εργασίας, είναι οι άνθρωποι, είναι οι κανόνες, είναι ο τρόπος που κινούμαστε, ζούμε, εκφραζόμαστε και συμβάλλουμε ο κάθε ένας με τον δικό του τρόπο στη συγκυρία, στο παρόν αυτού του τόπου.
Από την πρώτη στιγμή που ξέσπασε η πανδημία, εδώ και έναν χρόνο, στον χώρο του πολιτισμού σημάναμε συναγερμό. Το συνδικαλιστικό κίνημα αλλά και συλλογικότητες, όπως η πρωτοβουλία «SupportArtWorkers», δημιούργησαν ένα κύμα που έφερε μεγάλη συσπείρωση στα σωματεία του κλάδου και ταυτόχρονα αποκατέστησε τη φήμη και την αξία της συνδικαλιστικής δράσης που είχε επί χρόνια δυσφημιστεί.
Συνάδελφοι ανανεώσανε το ενδιαφέρον τους για τα κοινά, νέοι συνάδελφοι γραφτήκανε και συνεχίζουν να γράφονται στα σωματεία. Οι διεργασίες όπως και οι συλλογικές αντιστάσεις ζωντάνεψαν, η ανάγκη των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, των κανόνων, των αξιοπρεπών εργασιακών σχέσεων, των αμοιβών και των δικαιωμάτων αποκτούν πλέον πάνδημα χαρακτηριστικά.
Το τελευταίο διάστημα στον χώρο μας ήρθε, καλώς ήρθε, το κίνημα αξιοπρέπειας που στέκεται απέναντι στα φαινόμενα κατάχρησης εξουσίας, άσκησης λεκτικής, σωματικής, ψυχικής και σεξουαλικής βίας.
Τα σωματεία μας ανταποκρίθηκαν, με πρώτο και καλύτερο το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών που πρωτοστατεί αταλάντευτο, στέκεται με τεράστιο σεβασμό και εχεμύθεια παρέχοντας συμβουλές, στήριξη, ασφάλεια και αντιμετωπίζει με μεθοδική δουλειά και εντιμότητα στα θύματα που θέλουν να μιλήσουν και να καταγγείλουν τέτοια περιστατικά. «Ημασταν, είμαστε και θα είμαστε πάντα δίπλα σε όλα τα θύματα που κατάφεραν να σπάσουν τη σιωπή, να ξεπεράσουν όλα τα εμπόδια (προσωπικά, κοινωνικά και, κυρίως, θεσμικά) και να καταγγείλουν επώνυμα».
Με στόχο την εξάλειψη αυτών των φαινομένων, για να τα αντικαταστήσουμε με τη δουλειά, τη διαφάνεια, την έμπνευση, το ταλέντο, την αφοσίωση, συμβάλλουμε χαράσσοντας τον δρόμο για την αλλαγή στο υπάρχον πολιτισμικό και εργασιακό πλαίσιο.
Εργασιακός Πολιτισμός στον δικό μας χώρο, όπως και στους υπόλοιπους κλάδους, σε όλους τους τόπους εργασίας, είναι οι άνθρωποι, είναι οι κανόνες, είναι ο τρόπος που κινούμαστε, ζούμε, εκφραζόμαστε και συμβάλλουμε ο κάθε ένας με τον δικό του τρόπο στη συγκυρία, στο παρόν αυτού του τόπου.
Για να γίνει αυτό, για να εμπιστευτούν ξανά οι άνθρωποι τις συλλογικές διαδικασίες, για να ξεπεραστεί η κρίση εκπροσώπησης και η απαξίωση στην οποία έχουν περιπέσει τα σωματεία, πρέπει να γκρεμιστούν πολύ βαθιά ριζωμένες πρακτικές, όπως ο εναγκαλισμός με τα κόμματα, την κυβερνητική και την εργοδοτική εξουσία.
Τα σωματεία να αφουγκραστούν τον σφυγμό της συγκυρίας και να προτείνουν τρόπους για την αναγέννηση και την ενεργοποίηση των εργαζομένων, εμπλέκοντάς τους στις διαδικασίες και ξεπερνώντας ακόμα και το φαινόμενο της ανάθεσης. Να σταθούμε ως εργαζόμενοι απέναντι στην έλλειψη ενσυναίσθησης, αξιοπρέπειας και ηθικής, έτσι ώστε το κέντρο λήψης των αποφάσεων να είναι οι ίδιοι οι εργαζόμενοι και οι ανάγκες τους. Το αποτέλεσμα αυτής της επιλογής φαίνεται ξεκάθαρα στην περίπτωση του ΣΕΗ στην αποδοχή από τους εργαζόμενους.
Από την πρώτη στιγμή ενθαρρύναμε τους εργαζόμενους να εμπιστευτούν τα σωματεία μας και συλλογικά να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα. Γνωρίζοντας ότι η άλλη πλευρά, ο συντηρητισμός από τη μια και οι ισχυροί του χώρου από την άλλη, θα χρησιμοποιήσει θεμιτά και αθέμιτα μέσα για τη συγκάλυψη των καταγγελιών, για την αποδυνάμωση, την αμφισβήτηση της αποτελεσματικότητας των σωματείων, για να μην αλλάξει τίποτα, για να μην κατοχυρωθούν δικαιώματα, για να μην προχωρήσουν οι συλλογικές συμβάσεις.
Επαναφέροντας επιχειρηματολογία της απαξίωσης και της παθογένειας, όπως η παραταξικοποίηση, ο σεχταρισμός, ο ανταγωνισμός προσώπων. Τα σωματεία των εργαζομένων οφείλουν να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων, δεν συμβιβάζονται, δεν τρομοκρατούνται και δεν θα πάψουν να μιλάνε και να αγωνίζονται για δικαιοσύνη, για «ψωμί και τριαντάφυλλα».
Το σημαντικότερο όμως βήμα για να οικοδομηθεί ο αντιπροσωπευτικός, ο ταξικός συνδικαλισμός είναι να γενικευτεί αυτό το πνεύμα σε όλο και μεγαλύτερο μέρος του συνδικαλιστικού κινήματος, να σπάσει ο φόβος, να υπάρξουν μικρές και μεγάλες νίκες, να ενεργοποιηθούν συλλογικά οι εργαζόμενοι, να αντικαταστήσουμε το «εγώ» με το «εμείς».
Υπάρχει ανάγκη για ευρεία ώθηση ανανέωσης, μια σύμπραξη των εργαζομένων που θα αναβαθμίσει τη δράση απέναντι στη γραφειοκρατία, την απαξίωση, την αναποτελεσματικότητα, που θα στοχεύει στην ουσιαστική εκπροσώπηση, που θα συνομιλεί και θα συμμετέχει στις πρωτοβουλίες και στα κινήματα. Ενα συνδικαλιστικό κίνημα αντιπροσωπευτικό που θα υπερασπίζεται την αξιοπρέπεια των εργαζομένων, με σκοπό να συνενώσει, να συντονίσει, να εκπροσωπήσει τα συμφέροντα των ανθρώπων της εργασίας.
Με βασική αξία την αλληλεγγύη, την υπεράσπιση της δημοκρατίας στο εσωτερικό των συνδικάτων, για να μη μένει καμία συλλογικότητα μόνη της απέναντι στα συμφέροντα, την εργοδοσία, την κυβέρνηση και με κυρίαρχο στόχο την επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων εργασίας. Ταυτόχρονα, την ενεργή συμμετοχή σε κοινωνικές δομές για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης και των συνεπειών από την πανδημία.
Αυτές είναι μερικές σκέψεις που μοιραζόμαστε αυτήν την εποχή στα σωματεία μας ώστε να συμβάλουμε δίνοντας προοπτική στους αγώνες και να εκφράσουμε την αντίληψή μας στην ανάγκη για ουσιαστική αναγέννηση του συνδικαλιστικού κινήματος.
* Πρόεδρος Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών
** Πρόεδρος Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Θεάματος Ακροάματος
Πηγη: εφσυν