Του Ανδρέα Νεφελούδη*
Μιλώντας για την εργασία, μιλάμε για ένα από τα πιο ιερά δικαιώματα των ανθρώπων στις σύγχρονες κοινωνίες. Αλλά, παράλληλα, μιλάμε και για ένα πεδίο απίστευτης διαχρονικής εκμετάλλευσης. Η εργατική δύναμη, η υπεραξία της εργασίας που εκμεταλλεύεται ο κάθε κεφαλαιοκράτης, η αγορά εργασίας που απορρυθμίζεται ως το πρώτο βήμα επίθεσης νεοφιλελεύθερων πολιτικών.
Η εργασία, όμως, ως διαχρονική πηγή ζωής των ανθρώπων, συμβολικό, πολιτικό, αλλά και συγκινητικό πολιτικό μήνυμα, παρουσιάστηκε στο περιεχόμενο μιας αφίσας του 1977, που το πρώτο χαρακτηριστικό της ήταν: … «τα χέρια μου, η δύναμη μου…».
Αυτές οι πραγματικότητες, αυτές οι εικόνες, αυτά τα πιστεύω μας, που βρίσκονται πίσω από τις παραπάνω λέξεις, είναι που καθορίζουν το πλαίσιο των πολιτικών που ασκούμε στο ταυτοτικό για την Αριστερά υπουργείο, στο υπουργείο Εργασίας.
Ένα υπουργείο που την περίοδο του Βρούτση είχε γίνει από υπουργείο Εργασίας, υπουργείο εργοδοσίας και εργοδοτικής αυθαιρεσίας. Δεν μπορεί κανείς να ξεχάσει τη νομιμοποίηση των ομαδικών απολύσεων στη Χαλυβουργική από το ΑΣΕ εκείνης της περιόδου, ούτε να ξεχάσει τη σε μία νύχτα περικοπή κατά 22% του κατώτατου μισθού, ούτε τη θέσπιση του υποκατώτατου, ούτε την ουσιαστική κατάργηση των συλλογικών ρυθμίσεων, ούτε την απόλυτη αναλγησία στην άσκηση δημόσιων πολιτικών, ούτε την κατάργηση της δημοτικής αστυνομίας, των σχολικών φυλάκων, το κλείσιμο της ΕΡΤ, τη μείωση κατά 45% των αμοιβών στο Δημόσιο, την κατάργηση 209 θέσεων εργασίας στο ΣΕΠΕ, που στην ουσία σηματοδότησε την ακύρωση οποιασδήποτε προστατευτικής και ελεγκτικής παρουσίας του κράτους στο χώρο της αγοράς εργασίας. Τα πρότυπα του απόλυτου νεοφιλελευθερισμού της περιόδου Σαμαρά- Βενιζέλου ήταν οι επιχειρήσεις τύπου Μαρινόπουλου, off shore, κουπόνια σε φίλια στις κυβερνήσεις έντυπα, εφαρμογή ακραίων μνημονιακών πολιτικών στην εργασία και τα … «φράγκα έξω…».
Το έργο του υπουργείου
Σε όλο αυτό το περιβάλλον της νεοφιλελεύθερης δυσωδίας, εμείς απαντήσαμε με την μετατροπή πάλι του υπουργείου σε υπουργείο Εργασίας, απαντήσαμε με τη διενέργεια, συνεχώς και συστηματικά, ως ασπίδα για τα εργασιακά δικαιώματα, των τριμερών συμφιλιωτικών διαφορών, όπου ο κάθε εργαζόμενος, το κάθε σωματείο, βρήκε τη θέση του, το πεδίο διαλόγου και διεκδίκησης δικαιωμάτων από τους εργοδότες, με τη δική μας διαμεσολάβηση. Έχουμε χάσει τον ακριβή αριθμό, πάνω από 500, όμως, από το 2015.
Νομοθετήσαμε με γνώμονα τη φωτογράφηση των πραγματικών εργασιακών αναγκών και προβλημάτων, προτεραιοποιήσαμε εκ νέου τις υποχρεώσεις απέναντι στους εργαζόμενους στις πτωχευτικές διαδικασίες (εν μέσω μνημονίου μάλιστα), καθιερώσαμε την αλληλέγγυα ευθύνη του άμεσου και έμμεσου εργοδότη, για να μαζευτούν οι εργολαβικές εταιρείες, πάλι μεσούσης της μνημονιακής περιόδου (αρχές του 2018).
Προσπαθήσαμε και δώσαμε σταγόνες οικονομικής ανακούφισης σε χιλιάδες εγκλωβισμένους εργαζόμενους με τα εφάπαξ βοηθήματα των 1.000 ευρώ.
Και μετά την απελευθέρωση από τις δεσμεύσεις των μνημονίων, επαναφέραμε σε ισχύ τις κουτσουρεμένες, από τους Σαμαρο-Βενιζέλους, συλλογικές συμβάσεις εργασίας, επεκτείνοντας όσες κλαδικές ήταν σε ισχύ στις 21.8.2018, είτε και άλλες που υπογράφηκαν για πρώτη φορά μέσα στο 2019. Ήδη σε μια σειρά από κλάδους πνέει ένας νέος άνεμος εργασιακής ελευθερίας, από αφορμή το νέο ρυθμισμένο πλαίσιο εργασιακών σχέσεων και την παράλληλη ενίσχυση της ελεγκτικής διαδικασίας από το ΣΕΠΕ.
Νομοθετήσαμε για πρώτη φορά, μετά από 7 χρόνια σκληρής μνημονιακής πολιτικής, την αύξηση του κατώτατου μισθού στα 650 ευρώ, την κατάργηση του αίσχους του υποκατώτατου μισθού για τους νέους.
Ξεκινήσαμε μια ολόκληρη διαδικασία δημιουργικού διαλόγου για τον ταλαιπωρημένο χώρο των διανομέων στην εστίαση, που κατέληξε στη νομοθετική ρύθμιση προστατευτικών διατάξεων τόσο για το εισόδημα τους, όσο και για τα μέτρα προστασίας της ζωής και της υγείας τους.
Προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε με δημιουργικό τρόπο την αναδιάρθρωση προβληματικών επιχειρηματικών μονάδων, με μοναδικό κριτήριο στην παρέμβασή μας την προστασία των θέσεων εργασίας και την ικανοποίηση των απαιτήσεων των εργαζόμενων, όπως έγινε με τον Μαρινόπουλο – Σκλαβενίτη, όπως επίσης με το Νεώριο στη Σύρο και όπως εργαζόμαστε και με άλλες επιχειρήσεις.
Ενώ διευρύνουμε το πεδίο προστασίας της εργασίας, κάνοντας μια θεμελιακού τύπου νομοθετική παρέμβαση με την εισαγωγή στη νομοθεσία της έννοιας του βάσιμου λόγου απόλυσης, γυρνώντας ανάποδα την εικόνα στο πεδίο των απολύσεων στην Ελλάδα.
Συνεχίζουμε…
Και συνεχίζουμε, γιατί για εμάς, για όσους υπηρετούμε την Αριστερά και την εργασία στο μετερίζι του υπουργείου Εργασίας, αποτελεί ταυτοτικό ζήτημα η επαναρύθμιση των εργασιακών σχέσεων. Αποτελεί πεδίο τιμής η προστασία και ενίσχυση της αξιοπρεπούς εργασίας και είναι ένα μόνιμο πεδίο πάλης η προσπάθεια αντιμετώπισης κάθε είδους αυθαιρεσίας.
Σε αυτή τη μάχη, που είναι διαρκής και αέναη, έχουμε ισχυρούς συμμάχους, όσο και αν αυτό δεν το βλέπει κανείς συχνά για κρατικό-κυβερνητικό φορέα. Έχουμε ως ισχυρότατους συμμάχους τους ίδιους τους εργαζόμενους, που ξέρουν πια ότι στο υπουργείο θα βρουν μόνο συμπαραστάτες, αρωγούς, αλλά και δημιουργούς ενός νέου εργασιακού περιβάλλοντος.
Οι εργαζόμενοι ξέρουν ότι θα προχωρήσουμε άμεσα και με δική μας πίεση για τη ρύθμιση των εργασιακών σχέσεων σε χώρους που δεν έχουν ακόμα συλλογικές ρυθμίσεις, όπως είναι ο χώρος του Θεάματος και Ακροάματος, όπως είναι ο χώρος των μεταφορών.
Οι εργαζόμενοι όλων των κλάδων ξέρουν ότι εμείς θα ολοκληρώσουμε το πλαίσιο των νομοθετικών ρυθμίσεων για τους κανόνες υγείας και ασφάλειας στην εργασία μέσω της αναθεώρησης του 3850, όχι γιατί μας ενδιαφέρει το επάγγελμα και οι οικονομικές σχέσεις των «παιχτών» στο σύστημα, αλλά γιατί μας ενδιαφέρει η υγεία των εργαζομένων.
Οι εργαζόμενοι όλης της χώρας, όλων των κλάδων και ειδικοτήτων γνωρίζουν πολύ καλά ότι μόνο με τις προοδευτικές δυνάμεις, με την Αριστερά στη διακυβέρνηση της χώρας μπορεί να βρουν αποκούμπι, συμπαράσταση και αρωγή.
Τα δείγματα γραφής μιας σκληρής νεοφιλελεύθερης δεξιάς, που η χαρά δεν την αφήνει να κρυφτεί, έχουν γίνει ήδη ορατά, ως απειλές για την ίδια την αγορά εργασίας, αλλά ακόμα και για το υγιώς επιχειρείν. Το επιχειρείν εκείνο που, ακόμα και στα χρόνια του μνημονίου, δεν εφάρμοσε τις μνημονιακές πολιτικές, αλλά επένδυσε στο ανθρώπινο δυναμικό.
Με αυτή την έννοια, όσο και αν σε αυτές τις ευρωεκλογές, αλλά και στις επερχόμενες βουλευτικές, ο Κούλης απειλεί, γιατί μόνο ως απειλές για την εργασία μπορεί να εκληφθούν οι εξαγγελίες του, θα μείνει ξανά ως απεχθές μειοψηφικό ρεύμα σε μια κοινωνία που αναζητά διεξόδους στο ρεύμα ανάπτυξης και της εργασιακής αξιοπρέπειας.
Με πείσμα και αταλάντευτη ταξική μεροληψία για την πλήρη αποκατάσταση των εργασιακών δικαιωμάτων, αυτός είναι ο δικός μας αγώνας…
* Γενικός γραμματέας υπουργείου Εργασίας.