Η σημαία της Λαλέ και του Κανιάρη
Άννα Μυκονιάτη
Ιστ.Τέχνης-Επιμελήτρια στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Τα Νέα 20.12.23
Το έργο της Λαλέ χρησιμοποιεί την ελληνική σημαία, που γεννήθηκε μέσα από την επανάσταση των καταπιεσμένων Ελλήνων ενάντια στο ξένο δυνάστη, για να καταδικάσει μια άλλη μορφή καταδυνάστευσης, αυτή που η πατριαρχία επιβάλει στις θηλυκότητες, και να συμβολίσει τους αγώνες για την ελευθερία, την αυτοδιάθεση και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
Όταν τo 1958, στο απόγειο του μακαρθισμού στην Αμερική, o Alfred H. Barr, Jr., ιδρυτικός διευθυντής του MOMA, θέλησε να αγοράσει τον πίνακα του Jasper Johns Flag, 1954-55, ένα μέλος της Επιτροπής για τη Συλλογή του Μουσείου αναρωτήθηκε εάν η απόκτησή του θα εκθέσει το μουσείο σε επιθέσεις από οργανισμούς όπως η Αμερικανική Λεγεώνα. Ο Barr υπερασπίστηκε τον καλλιτέχνη ως «έναν κομψά ντυμένο Νότιο», ο οποίος είχε «μόνο τα πιο θερμά συναισθήματα για την αμερικανική σημαία»! Στη συνέχεια, το θέμα παραπέμφθηκε στο Διοικητικό Συμβούλιο, το οποίο ωστόσο αποφάσισε κατά της αγοράς γιατί τα μέλη του φοβήθηκαν ότι θα πρόσβαλλε τις πατριωτικές ευαισθησίες.
Το ΕΜΣT, σε μια άλλη εποχή, πιο λαμπερή, συμπεριέλαβε στη συλλογή του το έργο του Βλάσση Κανιάρη Συνύπαρξη-Coexistence, 1974, μια σημαία-συνδυασμό της ελληνικής και της γερμανικής. Το έργο ανήκει στην ενότητα Μετανάστες (1971–1976) και είναι ένα σχόλιο στo φαινόμενο μαζικής μετανάστευσης ανειδίκευτου εργατικού δυναμικού από την Ελλάδα στην Γερμανία και την αβέβαιη πραγματικότητα του εκτοπισμού και της ξενιτιάς. Αναρωτιέμαι, εάν μέλος του ελληνικού κοινοβουλίου θεωρήσει ότι η σημαία του Κανιάρη προσβάλει το εθνικό σύμβολο, θα δοθεί εντολή της αφαίρεσης του έργου από την έκθεση της Συλλογής του Μουσείου;
Τα Νέα 20.12.23
Άννα Μυκονιάτη, Ιστ.Τέχνης-Επιμελήτρια στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης